Współczesne podejście do próchnicy zębów

W przeszłości próchnicę zębów definiowano jako progresywną demineralizację powodującą nieodwracalną destrukcję twardych tkanek zęba. Jednakże już Newbrun i wsp. (2001) twierdzili, iż nie jest ona postępującym, jednokierunkowym procesem demineralizacji zęba, ale cyklicznym procesem demineralizacyjno-remineralizacyjnym. Zatem nie jest procesem końcowym, gdyż aż do powstania ubytku może zostać zatrzymana lub odwrócona. Rozumiana jest jako stan dynamicznej równowagi między czynnikami patologicznymi i ochronnymi, może ulec progresji przy dominacji czynników patologicznych lub odwróceniu przy przewadze czynników ochronnych. Jak długo utrzymuje się dynamiczna równowaga  substancji mineralnej w inferfazie ząb-biofilm-ślina, tak długo zmiany pozostają w zakresie procesu fizjologicznego, w którym zrównoważona jest utrata i zysk minerałów, stąd też próchnica uważana jest za proces zawsze występujący w jamie ustnej. Jednakże, jeśli czynnik zakłócający homeostazę jest silny i długotrwały, wówczas przeważa demineralizacja prowadząc do zmian strukturalnych zęba i proces fizjologiczny staje się patologiczny. Zmiana procesu fizjologicznego w patologiczny nie jest nagłym przejściem, lecz następuje powoli i brak jest jednoznacznej granicy między zdrowiem a chorobą. W większości badań epidemiologicznych za kryterium graniczne między zdrowym, a próchnicowo zmienionym zębem przyjmuje się poziom D3, natomiast w warunkach klinicznych istotniejsze jest podjęcie decyzji „leczyć czy nie leczyć” i „robić mniej czy robić więcej”.