Bisfosfoniany (BP) są lekami stosowanymi w przebiegu choroby nowotworowej kości, osteoporozy, choroby Pageta, szpiczaka mnogiego, hiperkalcemii i osteogenesis imperfecta u dzieci. Pomimo ich pozytywnego działania na podstawową jednostkę chorobową, u 1-10% pacjentów rozwija się, osteonekroza kości szczęk (BRONJ- Bisphosphotate Related Osteonecrosis of The Jaw) po przeprowadzonych następowo zabiegach chirurgicznych w kości wyrostka zębodołowego.

Cel pracy: Celem pracy było opisanie protokołu leczenia w przebiegu BRONJ po ekstrakcji zęba 13, w którym zastosowano skojarzoną laseroterapię Er:YAG, Nd:YAG oraz biostymulację z zastosowaniem lasera diodowego.

Metoda: Przeprowadzono 3-etapowe postępowanie z wykorzystaniem laserów twardych i miękkich w następującej kolejności:
ablacja kości zmienionej zapalnie laserem Er:YAG (Light Walker® Fotona) o parametrach 200mJ/cm² , 2W/cm² , 10Hz,
  redukcja bakterii w polu zabiegowym laserem Nd:YAG o parametrach 1,5W/cm², 15Hz.
     a.       w miejsce ubytku kostnego zaaplikowano gąbkę kolagenową z gentamycyną.
fotobiomodulacja- zewnętrznie na okolicę zabiegową aplikacja światła lasera diodowego Lasotronix® Smart M o parametrach 635nm, 3J/cm² na punkt naświetlany, 25s przez 2 tygodnie (trzykrotnie w ciągu tygodnia).
Po okresie dwóch tygodni zdjęto szwy.

Wyniki: W badaniu kontrolnym po 2 i 12 tygodniach od zabiegu stwierdzono całkowite wygojenia tkanek miękkich. Kontrolne badanie radiologiczne po 12 tygodniach potwierdziło brak objawów rozrzedzenia struktury kostnej wskazującej na przewlekły proces zapalny kości. 

Wnioski:
Skojarzone zastosowanie  lasera Er:YAG i Nd:YAG umożliwia efektywne i precyzyjne usunięcie martwej tkanki kostnej, zmniejszenie kontaminacji bakteryjnej co wpływa na przyspieszenie regeneracji miejsca objętego procesem patologicznym. Laser diodowy w procedurze fotobiomodulacji dodatkowo skraca czas gojenia dzięki aktywującemu działaniu na fibroblasty dziąsłowe.
 Laseroterapia może stanowić jedną z metod leczenia martwicy kości w przebiegu BRONJ.